İngilizce Metin: https://o-date.github.io/draft/book/project-management-basics.html
Dijital bir proje ister arkeolojide ister başka alanlarda olsun, aynı temel adımlardan geçerek tekrarlanır. Bu adımlar
- verinin bulunması
- verinin sabitlenmesi
- verinin analiz edilmesi
- verilerdeki hikayenin iletilmesidir.
Herhangi bir dijital projede harcadığınız zamanın yüzde sekseni verileri temizlemek ve bu veriler üzerinde yaptıklarınızı belgelemek için harcanacaktır. Ama aslında dijital bir proje, bir veri setine bakmadan çok daha önce başlar (ya da daha büyük bir projenin parçasıysak bize çalışmamız için veri verilir). Bir araştırma sorusunu veya daha genel olarak araştırmamızı nasıl formüle ederiz? İçimizden gelen bir duyguyu, sezgiyi ya da merakı nasıl işlenebilir bir şeye dönüştürürüz? (Moretti 2013)
Yukarıda tanımladığımız dört adım döngüseldir; herhangi bir zamanda sürecin farklı bir aşamasında olabilirsiniz. Aslında bu dört adım, devdh.org‘dan Simon Appleford ve Jennifer Guiliano’nun “İlk Projenizi Tasarlamanın En İyi Uygulama İlkeleri” olarak tanımladıkları şey altında kolayca toplanabilir. Appleford ve Guiliano’ya göre, bir projenin ana hatları şunların belirlenmesini içerir:
- soru, sorun ya da kışkırtma
- kaynaklar (birincil, ikincil)
- analitik faaliyet
- hedef kitle
- ürün
- maddede yer alan hedef kitle ilkesinin 5. maddede yer alan ürün ilkesinden önce geldiğine dikkat etmelisiniz.Okuyucunuzu/kullanıcınızı hesaba katmalısınız! Allison Mickel’in ‘Tracing Teams, Texts, and Topics: Applying Social Network Analysis to Understand Archaeological Knowledge Production at Çatalhöyük’ (Mickel 2016) başlıklı makalesinden esinlendiğimizi varsayalım.
Bir soru ifadesi oluşturabiliriz: “Sosyal ağlar benim alanımdaki bilgi üretiminin gelişiminde nasıl bir rol oynuyor?”
Bir sorun ifadesi oluşturabiliriz: “Mickel’in sosyal ağlar araştırması x’i dikkate alırken y’yi dikkate almadı.”
Bir kışkırtma ifadesi ortaya koyabiliriz: “Sosyal Ağ Analizi, arkeolojik saha çalışmasının temelini oluşturan sosyal bağlamlar hakkındaki bilgilerimizde devrim yaratmayı ve bu gücü saha yöneticisinden aşağıya kadar herkese sağlamayı vaat ediyor.”
DevDH.org’a göre araştırma sorunuzu oluşturma ve/veya iyileştirme
Appleford ve Guiliano’yu takiben, sürecin sonraki kısımlarını anlamak için sorumuzu, sorunumuzu ya da kışkırtma ifademizi temeline indirgeyebiliriz. Tam olarak ne tür bir soru, sorun ya da kışkırtmanın peşinde olduğumuzu bilirsek, bir veri yığınıyla karşılaştığımızda ne yapmamız gerektiğini daha iyi anlarız (örneğin, 2012 yılında Parker ve Cobb tarafından OpenContext.org’da tutulan Kenen Tepe kazı günlükleri gibi). Soru iyi bir şekilde ortaya konduğunda, 3. ve 4. sorular kendiliğinden hallolur.
Ekleyebileceğimiz bir diğer unsur da ‘iş birliği’dir. Nasıl iş birliği yapmayı planlıyorsunuz? Pek çok dijital arkeoloji projesi tek bir kişinin kendi alanında sessiz sedasız çalışmasıyla yürütülse de çoğu proje pek çok farklı beceri grubu, bakış açısı ve paydaş gerektirir. Başlangıçta birlikte nasıl çalışmayı planladığınızı belirlemenizde fayda var. E-posta mı kullanacaksınız? Özel bir slack veya mesajlaşma istemcisi mi kullanacaksınız? Peki ya Kanban panoları? Bir Kanban panosu, üzerinde ‘yapılacak’, ‘yapılıyor’ ve ‘tamamlandı’ yazan üç sütun bulunan bir beyaz tahta kadar basit olabilir. Görevler post-it notlara yazılır ve gerektiğinde sütunlar arasında hareket ettirilir. Trello, Kanban panosu sağlaması bakımından popüler bir yazılım uygulamasıdır. Ayrıca, katılımcıların her biri için ideal iş bölümünü ve sorumluluk alanlarını, anlaşmazlıkların çözümüne yönelik bir mekanizma ile birlikte yazmanızı tavsiye ederiz.
Son olarak, dijital arkeoloji projeniz üzerinde çalışmak için ne kadar zamanınız olacak? Hepimizin kendi zamanına dair farklı talepleri var. Ne kadar zamanınız olduğu konusunda gerçekçi olun. Sınıfta, işte, uykuda ve sosyalleşmede toplam kaç saat harcıyorsunuz? Bunu bir hafta için toplayın, ardından döneminizdeki hafta sayısı ile çarpın. 16 haftalık bir dönemde 384 saat vardır. Ödevlere, bu projeye veya bir hobiye ne kadar ‘boş’ saat ayırabileceğinizi bulmak için çıkarın.
Bunu dersinizin devam ettiği hafta sayısına bölün. Bu, sınıf içi olmayan tüm çalışmalarınız için haftada kaç saat harcayabileceğinizi gösterir. Sonra, bu saatleri sahip olduğunuz ders sayısına bölün.
Bu, projeniz için ne kadar zamanınız olduğunu gösterir. Çok fazla değil, bu da planlamaya ne kadar çok enerji harcarsanız emeğinizin o kadar etkili olacağı anlamına gelir.
1.2.1 Çıkarımlar
İşbirliğinin nasıl yönetileceği konusunda açık olun
Araştırma hedeflerinizin hedef kitlenizle nasıl kesiştiği konusunda açık olun
Zamanınız konusunda acımasızca dürüst olun ve onu kıskançlıkla koruyun
1.2.2 Alıştırmalar
Scratchpad havuzunuzda yeni bir markdown dosyası oluşturun. Bunu ‘initial-project-idea.md’ olarak adlandırın. Başlıkları belirtmek için # kullanın ve OpenContext.org‘da bulunan Kenan Tepe materyallerine göz atarken aklınıza gelen bir soru, sorun veya kışkırtma ifadesinin taslağını oluşturun. Bu dosyayı kaydedin.
Ben Marwick’in bu yazısını okuyun. Dijital çalışma açısından ne tür bir proje yönetim planına sahipti? Bu bölümde okuduklarınız ışığında onun vaka çalışması üzerinde düşünün ve sorunlu noktaların nereler olduğunu belirleyin. Dijital veri üreten herhangi bir arkeolojik proje için bir proje yönetim planı bulabilir misiniz?
Referanslar
Moretti, Franco. 2013. “’Operationalizing’ or, the Function of Measurement in Literary Theory’.” New Left Review, 103–19.
Mickel, Allison. 2016. “Tracing Teams, Texts, and Topics: Applying Social Network Analysis to Understand Archaeological Knowledge Production at Çatalhöyük.” Journal of Archaeological Method and Theory 23 (4): 1095–1126. doi:10.1007/s10816-015-9261-z.